Aleksander Staniszew, czyli początek karate w Polsce

ハ ヤ ブ サ
Klub Hayabusa z Aleksander Staniszew
Data: 22.09.2023 Autor: Jarosław Liszewski

Aleksander Staniszew to postać wyjątkowa w historii karate w Polsce. Jego wkład w rozwijanie tej sztuki walki na naszym terenie jest nieoceniony. Jako pionier karate, wprowadził oryginalne techniki i tradycje karate z Okinawy na polską arenę sztuk walki. Jego pasja i determinacja w kształtowaniu karate w Polsce przyczyniły się do stworzenia trwałych struktur oraz wykształcenia wielu karateków.

Staniszew nie tylko przyczynił się do upowszechnienia karate, ale także stał się autorytetem i mentorem dla licznych pokoleń karateków w naszym kraju. Jego wkład w rozwijanie tej dyscypliny sportu jest nieoceniony i pozostawił trwały ślad w historii karate w Polsce. Dzisiaj przyjrzymy się bliżej tej wybitnej postaci, która niewątpliwie dla wielu jest wzorem do naśladowania.

Jak shorin-ryu przywędrowało do Polski?

Okinawa Shorin-Ryu Karate obecne jest w Polsce od ponad czterdziestu lat, co czyni je trzecim pod względem stażu stylem karate w naszym kraju. Rozpoczęcie uprawiania Shorin-Ryu w Polsce datuje się na otwarcie pierwszego Dojo Shorin-Ryu w Pińczowie w 1981 roku. Sensei Aleksander Staniszew, który równocześnie praktykował inne sztuki walki, takie jak Matsubayashi-Ryu, Kyokushinkai, boks i Ju-jutsu, nawiązał kontakt z przedstawicielami Okinawa Shorin-Ryu Karate w Stanach Zjednoczonych. Sensei Sid Campbell, pierwszy Amerykanin, który w 1964 roku założył w USA Dojo Shorinkan oraz sensei Frank Hargrove, Prezydent United States Shorin-Ryu Karate Association, odegrali istotną rolę w wprowadzeniu Shorin-Ryu do Polski.

28 maja 1981 roku powstała pierwsza sekcja Shorin-Ryu przy Ognisku TKKF w Pińczowie pod nazwą Centrum Shorin-Ryu Karate. 10 lipca 1985 roku Centrum Shorin-Ryu Karate zostało oficjalnie przyjęte do United States Shorin-Ryu Karate Association, a sensei Staniszew został mianowany Dyrektorem Okinawa Shorin-Ryu Karate w Polsce. W 1986 roku pojawiły się artykuły o Shorin-Ryu w krajowej prasie, a sylwetka sensei Aleksandra Staniszewa została zaprezentowana w międzynarodowej publikacji "The 100 Year History of Shorin-Ryu Karate" z okazji jubileuszu.

W 1989 roku sensei Staniszew prowadził treningi Shorin-Ryu w Republice Federalnej Niemiec i w Belgii, zdobywając jednocześnie medal w Międzynarodowym Turnieju All Style Karate w Norymberdze. Shorin-Ryu zostało oficjalnie uznane w Monitorze Polskim jako dyscyplina uprawiana w Polsce. To wszystko przyczyniło się do znacznego zainteresowania Shorin-Ryu w Polsce, gdzie z różnych zakątków kraju zaczęli przyjeżdżać karatecy na treningi w Pińczowie, a także powstawały kluby Shorin-Ryu w wielu województwach. Od 1990 roku polscy instruktorzy regularnie uczestniczą w Międzynarodowych Stażach Shorin-Ryu, prowadzonych przez renomowanych mistrzów z Okinawy, kilka razy w roku.

Polska Unia Shorin-Ryu

12 kwietnia 1991 roku sensei Aleksander Staniszew zarejestrował Polską Unię Shorin-Ryu Karate w Urzędzie Kultury Fizycznej i Turystyki w Warszawie. Założycielami tego związku były Kluby Shorin-Ryu, takie jak Pińczowski, Kielecki i Miechowski. Sensei Kenyu Chinen z Okinawy rozpoczął wtedy cykl stałych staży Shorin-Ryu Karate w Polsce. W 1993 roku, opierając się na programie opracowanym przez sensei Staniszewa i zatwierdzonym przez Centralny Ośrodek Sportu UKFiT, rozpoczęły się pierwsze kursy instruktorskie Shorin-Ryu. W tym samym roku Polska Unia Shorin-Ryu Karate została przyjęta do World Oshukai Dento Okinawa Shorin-Ryu Karate Do Kobudo Federation, międzynarodowej organizacji z siedzibą na Okinawie.

Stan karate w Polsce

W głównym Dojo Shorin-Ryu w Pińczowie regularnie prowadzone są zajęcia gościnne przez instruktorów z USA, Belgii, Republice Federalnej Niemiec, Malezji i Japonii. W 1994 roku odbyły się pierwsze Mistrzostwa Polski Shorin-Ryu Karate. W 1997 roku polska drużyna Shorin-Ryu wzięła udział w treningach na Okinawie, miejscu narodzin karate, co znacząco umocniło pozycję Shorin-Ryu zarówno w międzynarodowych strukturach, jak i na krajowej mapie karate.

Obecnie Okinawa Shorin-Ryu Karate w Polsce to stabilne programy nauczania, doświadczona kadra instruktorska, regularne comiesięczne ogólnopolskie staże, coroczne wyjazdy zagraniczne na międzynarodowe seminaria szkoleniowe, coroczne wizyty okinawskiego mistrza Kenyu Chinena (10 dan) w Polsce, a także organizacja zawodów ogólnopolskich i udział w międzynarodowych turniejach na różnych kontynentach.

Kilka faktów

Aleksander Staniszew, urodzony w 1955 roku, jest wybitnym przedstawicielem sztuk walki w Polsce, szczególnie znanym jako autoryzowany reprezentant Okinawa Shorin-Ryu Karate oraz Okinawa Kobudo na terenie naszego kraju. Jego rozległy dorobek obejmuje godne naśladowania osiągnięcia w świecie sztuk walki oraz wyjątkowe wykształcenie.

Staniszew posiada imponujące stopnie mistrzowskie, w tym 9 dan w Okinawa Shorin-Ryu Karate oraz 7 dan w Okinawa Kobudo. Jednak jego edukacja to również dodatkowy aspekt, na który należy zwrócić uwagę. Ukończył Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie, zdobywając tytuł magistra inżyniera hutnictwa. Ponadto, uzyskał doktorat na Międzynarodowym Uniwersytecie w Missouri, USA. Wzmacniając swoje kompetencje w dziedzinie edukacji fizycznej, ukończył studia podyplomowe na kilku renomowanych uczelniach w Polsce, w tym na Akademii Wychowania-Fizycznego w Poznaniu, Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach, Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz Wyższej Szkole Trenerów Sportu w Warszawie. Za swoje osiągnięcia otrzymał tytuł Profesora Oświaty nadany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. W dziedzinie edukacji posiada tytuły profesora oświaty, doktora sztuk walki, doktora honoris causa filozofii sztuk walki, nauczyciela dyplomowanego wychowania fizycznego, menedżera sportu, trenera klasy I karate, trenera klasy II karate, menedżera edukacji sportowej, instruktora sportu Shorin-Ryu Karate, instruktora rekreacji Shorin-Ryu Karate oraz instruktora rekreacji Ju-Jutsu.

Jego droga w sztukach walki obejmuje wieloletnią praktykę, rozpoczętą w latach 70. od Matsubayashi Shorin-Ryu Karate, a od 1973 roku kontynuowaną w Okinawa Shorin-Ryu Karate oraz Okinawa Kobudo, co trwa do dnia dzisiejszego. W latach 1974-1991 równolegle trenował także Kyokushinkai Karate, Ju-Jutsu oraz Seibukan Shorin-Ryu Karate.

Jego najważniejsze osiągnięcia obejmują wprowadzenie oryginalnego Karate z Okinawy oraz sztuki walki bronią z Okinawy, czyli Kobudo, do Polski. W roku 1981 stworzył stałe struktury do funkcjonowania Okinawa Shorin-Ryu Karate i Okinawa Kobudo w Polsce. Dzięki swojej pasji i determinacji wykształcił ponad 300 czarnych pasów, a także uczestniczył w ponad 150 międzynarodowych szkoleniach Shorin-Ryu Karate oraz Kobudo, w tym wielokrotnie na Okinawie w latach 1997-2023. Był korespondentem prasowym amerykańskiego magazynu o sportach walki "The Fighter International" w latach 1987-91 oraz zdobywcą brązowego medalu na Międzynarodowych Mistrzostwach All Style Karate w RFN w 1987 roku. Wielokrotnie prowadził staże ogólnopolskie i międzynarodowe z karate i kobudo oraz prowadził szkolenia Shorin-Ryu Karate w Belgii, RFN, Francji, Japonii i Kanadzie. Wprowadził Shorin-Ryu Karate (W.O.F.) do Indii, Czech i Słowacji. Organizował liczne międzynarodowe imprezy sportowo-szkoleniowe w dziedzinie karate, w tym pierwsze w Polsce wielostylowe seminarium z mistrzami z Okinawy w 2002 roku. Jest również autorem wielu artykułów w czasopismach krajowych i zagranicznych z zakresu metodyki nauczania i historii karate i kobudo. Opublikował dwie książki o karate: "Lekcja Karate" oraz "Bunkai Kata". Współpracuje z Centralnym Ośrodkiem Sportu oraz z AWF w zakresie kształcenia kadr kultury fizycznej i jest wykładowcą i egzaminatorem kursów instruktora sportu karate, wykształcając ponad 500 instruktorów. Jako założyciel Polskiej Unii Shorin-Ryu Karate od 2006 roku nieprzerwanie pełni funkcję Sekretarza Generalnego W.O.F. z siedzibą na Okinawie. Jest także Dyrektorem Pucharu Świata na różnych kontynentach, takich jak Europa, Ameryka i Azja. Jest pomysłodawcą oraz Przewodniczącym Kapituły Krajowej Nagrody "Sensei", przyznawanej za wybitne osiągnięcia w karate. W roku 2021 otrzymał prestiżowy stopień mistrzowski 9 dan oraz tytuł Hanshi. Jego sylwetka i wkład w karate zostały uhonorowane na wystawie "Oni też studiowali w AGH" zorganizowanej z okazji 90. rocznicy powstania Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w 2009 roku.

Aleksander Staniszew, dzięki swemu wybitnemu wkładowi w rozwijanie i promocję karate, został uhonorowany przez różne instytucje i organizacje. Wyróżnienia, które otrzymał, obejmują m.in. nagrodę od Światowego Komitetu Karate pod przewodnictwem Gubernatora Prefektury Okinawa w 1997 roku oraz dwukrotne odznaczenie Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi przez Prezydentów RP w 2002 i 2013 roku. Polski Komitet Olimpijski uhonorował go Brązowym Medalem "Za Zasługi dla Polskiego Ruchu Olimpijskiego", a region Kielecczyzny przyznał mu Odznakę "Za Zasługi dla Kielecczyzny".

Ponadto, Aleksander Staniszew zdobył tytuł Honorowej Osobowości Miasta Pińczowa w 2007 roku oraz otrzymał tytuł Honorowego Profesora Oświaty nadany przez Premiera RP w 2009 roku. Jego zasługi zostały również docenione poprzez nadanie mu tytułu Honorowego Ambasadora Ziemi Świętokrzyskiej przez Marszałka Województwa Świętokrzyskiego.

W świecie sportowym Staniszew został uznany za Najpopularniejszego Trenera Powiatu Pińczowskiego w Plebiscycie Sportowym edycji 2009, 2010 i 2011 - Świętokrzyskie Gwiazdy Sportu. Ponadto, otrzymał tytuł Człowieka 25-lecia w kategorii Edukacja Regionu Świętokrzyskiego oraz Człowieka 25-lecia Powiatu Pińczowskiego w 2014 roku. Znalazł się także na trzecim miejscu w rankingu "Złotej Dziesiątki" Ludzi 25-lecia Województwa Świętokrzyskiego.

W 2016 roku Staniszew był nominowany do prestiżowej nagrody "Świętokrzyska Viktoria" w kategorii Osobowość. Jego liczne wyróżnienia i nagrody stanowią dowód na wyjątkowe osiągnięcia oraz wpływ, jaki wywarł na rozwój karate i społeczność sportową w Polsce.

Aktualnie Aleksander Staniszew zajmuje kilka istotnych funkcji w dziedzinie karate, zarówno na arenie międzynarodowej, jak i krajowej. Jest obecnie Sekretarzem Generalnym World Oshu Kai Okinawa Shorin-Ryu Karate Do Kobudo Federation, co stanowi znaczącą pozycję w międzynarodowej organizacji z siedzibą na Okinawie, w Japonii. Ponadto, pełni rolę Prezydenta Polskiej Unii Shorin-Ryu Karate Kobudo, co podkreśla jego centralne miejsce w kształtowaniu społeczności karate w Polsce. Dodatkowo, Aleksander Staniszew jest również Prezesem Pińczowskiego Klubu Shorin-Ryu, co świadczy o jego zaangażowaniu w rozwijanie karate na poziomie lokalnym.

Słowem podsumowania

Aleksander Staniszew wniósł znaczący wkład w rozwój karate w Polsce, a jego zasługi są niepodważalne. Jak już zostało wspomniane, jest on jednym z pionierów karate w Polsce, który jako pierwszy wprowadził oryginalne techniki karate z Okinawy na polską arenę sportową. Jego starania przyczyniły się do popularyzacji tej sztuki walki w kraju.

Ponadto jako wykładowca i egzaminator kursów instruktora sportu karate, Aleksander Staniszew wykształcił ponad 500 instruktorów, którzy kontynuują jego dzieło, przekazując wiedzę i umiejętności kolejnym pokoleniom karateków. Wspomnieć jednak należy, że tylko naucza on technik karate, ale także podkreśla znaczenie wartości moralnych, etyki, i ducha tej sztuki walki. Dzięki temu jego uczniowie nie tylko stają się lepszymi karatekami, ale także lepszymi ludźmi. Jego zaangażowanie w międzynarodowe szkolenia i seminaria, zwłaszcza na Okinawie, przyczyniło się do umocnienia pozycji Polski na światowej scenie karate oraz stworzyło możliwość wymiany doświadczeń z mistrzami z różnych części świata.

Staniszew jest inicjatorem wielu międzynarodowych imprez sportowo-szkoleniowych z zakresu karate w Polsce. Dzięki tym wydarzeniom Polska stała się miejscem spotkań i wymiany doświadczeń dla karateków z różnych krajów. Jego tytuły naukowe oraz działalność edukacyjna w zakresie sztuk walki i kultury fizycznej przyczyniły się do podniesienia poziomu wiedzy i kompetencji wśród osób zainteresowanych karate.

Dzięki swojej pracy i mentorstwu Aleksander Staniszew przyczynił się do wykształcenia wielu utalentowanych karateków, którzy osiągnęli sukcesy na krajowej i międzynarodowej arenie, zdobywając liczne medale i wyróżnienia. Jego wieloletnia praca, pasja oraz zaangażowanie w rozwijanie karate w Polsce zyskały uznanie zarówno na arenie krajowej, jak i międzynarodowej, co czyni go postacią nieodłącznie związaną z historią i rozwojem tej sztuki walki w naszym kraju.

Baza wiedzy

Choshin Chibana

Choshin Chibana był okinawskim artystą sztuk walki, który opracował karate stylu Shorin-ryu na podstawie tego, czego nauczył się od Anko Itosu.

Kobudo

Kobudo to dyscyplina sztuk walki, która koncentruje się na umiejętności posługiwania się tradycyjnymi przedmiotami codziennego użytku z Okinawy, przekształconymi w broń. 

Aleksander Staniszew, czyli początek karate w Polsce

Aleksander Staniszew to postać wyjątkowa w historii karate w Polsce. Jego wkład w rozwijanie tej sztuki walki na naszym terenie jest nieoceniony.

Shorin-ryu karate

Shorin-ryu to tradycyjny styl karate, który wywodzi się z Okinawy, a konkretnie z regionu Shuri. Nazwa „Shorin-ryu” dosłownie oznacza "szkołę małego lasu" lub "szkołę małego drzewa" i odnosi się do okoliczności powstania tego stylu.

Kenyu Chinen

Kenyu Chinen uznawany jako wybitna postać w świecie karate i kobudo, która wniosła znaczący wkład w rozwijanie i promocję tych tradycyjnych okinawskich sztuk walki zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. 

Okinawa karate

Wpływ karate na kulturę i społeczeństwo jest trudny do przecenienia, a jego korzenie sięgają głęboko w historię Okinawy. To